Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

Πασχαλιάτικα Έθιμα

Στην Εύβοια, εκτός από τα άλλα έθιμα που υπάρχουν σε ολόκληρη την Ελλάδα για το Πάσχα, επικρατούν και ορισμένα τοπικά, ωραιότατα και πολύ γραφικά...







«Τα Λαζαράκια»

Τα πασχαλινά έθιμα, αρχίζουν στη βόρεια Εύβοια, με τα Λαζαράκια. Τα μικρά κοριτσάκια, τις προηγούμενες μέρες από τη Μεγάλη Εβδομάδα, παίρνουν δυο ξύλα, τα δένουν σταυρωτά, και επάνω εκεί, με διάφορα κουρέλια και κλωστές, σχηματίζουν μια μεγάλη κούκλα, με τα χέρια τεντωμένα στα πλάγια. Μετά την ντύνουν με μωρουδίστικο φορεματάκι και κρατώντας στο άλλο χέρι ένα καλαθάκι με αγριολούλουδα, παραμονή του Λαζάρου, βγαίνουν έξω και πηγαίνουν στα σπίτια και λένε στο ‘Λάζαρο’. Κάτι σαν πασχαλιάτικα κάλαντα δηλαδή. Κουνώντας συνέχεια το «Λαζαράκι» τους λένε:

Ξύπνα Λάζαρη κι μην κοιμάσι
Τώρα μέρα σου, τώρα χαρά σου,
Τώρα που’ρθαμι στην αφεντιά σου
Τα κουτάκια σας αβγά γεννούν’ι
Κι οι φωλίτσις σας δεν τα χουρούν’ι
Δόστι μας κι μας να τα χαρούμι.
Δόμ’ αφέντη μου λιγάκι νεράκι
Πουν’τα χ’λάκια μου πικρό φαρμάκι.

Το φίλεμα που παίρνουν είναι αυγά, τα οποία βάφουν την Μεγάλη Πέμπτη και τα τσουγκρίζουν την Ανάσταση.

Το κερί της Αρραβωνιαστικιάς

Ένα άλλο όμορφο έθιμο, που επικρατεί σε ορισμένες περιοχές της Εύβοιας, είναι το «κερί της Αρραβωνιαστικιάς»

Τις παραμονές του Πάσχα, ο αρραβωνιαστικός στέλνει στο σπίτι της καλής του, ένα χειροποίητο κερί, βάρους 2 περίπου κιλών και ύψους δυο οργιών. Στη βάση του κεριού αυτού  και στις στροφές του κρεμάει φλουριά και χρυσά νομίσματα, για να δείξει την αρραβωνιαστικιά του και στους δικούς της , ότι έχει παράδες μπόλικους.
Το κερί αυτό δεν ανάβεται μέχρι να γίνει ο γάμος.

Στους Καθενούς, το βράδυ της Ανάστασης έξω από την εκκλησία.
Μετά το «Χριστός Ανέστη», που λέει ο Ιερέας το βράδυ της Ανάστασης στο προαύλιο, επιστρέφοντας βρίσκει τις πόρτες κλειστές.

Ακολουθείται, λοιπόν, η παρακάτω τελετουργία.

Ο Παπάς απέξω, φωνάζει σε αυτούς που είναι μέσα:
«Αρατε τας πύλας άρχοντες ημών
και εισελεύσεται ο βασιλεύς της Δόξης».
Οι από μέσα άρχοντες  ρωτάνε:
«Και τις εστί ο βασιλευς της Δόξης»
Τότε ο λειτουργός του Υψίστου, κοπανάει μια στη πόρτα, την ανοίγει βίαια και μπαίνει θριαμβευτικά στο ναό, λέγοντας:
«Κύριος δυνατός και κραταιός,
ούτος εστίν ο βασιλεύς της Δόξης».

Τις ημέρες της Λαμπρής(έτσι λένε το Πάσχα σε πολλά μέρη της Εύβοιας) βρίσκουν την ευκαιρία οι ξενιτεμένοι σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, αλλά και του κόσμου ολόκληρου Ευβοείς να επισκεφτούν την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Παρέα με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, ξαναζούν τα ωραία αυτά έθιμα που δίνουν περιεχόμενο και λαμπρότητα στη γιορτή.

Άγνωστος είναι και ο αριθμός των εθίμων που επικρατούν σε ολόκληρη την Ελλάδα και ξαναζωντανεύουν κάθε χρόνο τέτοια εποχή.
Εκδηλώσεις που κάθε μια κρύβει και από μια εσωτερική ανάγκη του πιστού.
Από το σταύρωμα του κατωφλιού των σπιτιών με το κερί της Ανάστασης, μέχρι το σκόρπισμα των ψίχουλων του πασχαλινού  τραπεζιού στους κήπους για να έχει το σπίτι όλα τα καλά, ο άνθρωπος προσπαθεί να διώξει το κακό από τον τόπο του, ώστε χωρίς δυσκολίες και βάσανα., να ζήσει ευτυχισμένος.

Χρόνια πολλά!


Το παραπάνω κείμενο έχει επιμεληθεί ο εκπαιδευτικός Σπύρος Βεκίνης και έχει αναρτηθεί από : Σερβιτόρος της Εύβοιας